Bệnh Gan, các kiến thức cần biết

Do gan nằm ở vị trí cửa ngõ của cơ thể và có nhiều chức năng phức tạp nên nguyên nhân, yếu tố nguy cơ gây bệnh về gan rất đa dạng. Tùy theo từng bệnh về gan cụ thể mà có các nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân gây bệnh về gan thường đến từ chính lối sống sinh hoạt thiếu khoa học của chúng ta. Vì vậy tìm ra nguyên nhân gây bệnh là yếu tố quan trọng trong phòng và điều trị các bệnh lý về gan.

 

Viêm gan do virus

Bệnh gan này là do một trong 5 loại virut viêm gan gây ra, được gọi là các loại A, B, C, D và E. Tất cả những người lành đều có thể bị nhiễm virus từ người mang bệnh qua nhiều con đường khác nhau. Viêm gan B, C và D lây truyền qua máu (truyền máu, tiêm chủng) của người bị nhiễm, ngoài ra viêm gan B và C còn lây qua quan hệ tình dục không an toàn. Viêm gan A và E thường lây truyền qua đường tiêu hóa (ăn uống) qua nguồn nước hoặc thực phẩm bị ô nhiễm.

Viêm gan do rượu bia

Người uống rượu bia thường xuyên trong thời gian dài hoặc uống với lượng lớn vượt mức cho phép (chẳng hạn rượu vượt quá 80ml/ngày, bia vượt quá 3 lon/ngày, rượu vang uống nhiều hơn 150ml/ngày) sẽ có nguy cơ bị bệnh gan rất cao.

Viêm gan do dùng thuốc

Có rất nhiều loại thuốc có thể gây viêm gan, điển hình như một số thuốc dành cho việc điều trị các bệnh mạn tính như thuốc chống tǎng huyết áp (alphamethyldopa), thuốc chống lao (rimifon, pyrazinamid, rifamicin,), thuốc cảm cúm (paracetamol), thuốc hạ mỡ máu cao, thuốc chống viêm khớp, thuốc hạ mỡ máu, thuốc trị lao…

Các thuốc này chuyển hóa tại gan, do sử dụng lâu dài hoặc do dùng quá liều lượng mà gây tổn thương tế bào gan, làm suy giảm chức năng giải độc của gan và phá hủy các tế bào gan, dẫn đến viêm gan.

Xơ gan

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh gan nguy hiểm này:

• Viêm gan virus, nhất là viêm gan virus B và C.
• Xơ gan do uống bia rượu.
• Ứ mật kéo dài: ứ mật nguyên phát (viêm đường mật trong gan kinh diễn tiên phát) hoặc thứ phát (do sỏi, giun, nhiễm trùng đường mật).
• Ứ máu ở gan: suy tim phải hoặc suy tim toàn bộ, viêm màng ngoài tim do dầy dính, viêm tắc tĩnh mạch trên gan.
• Nhiễm độc: hóa chất (DDT, urethan, phospho, tetraclorocarbon…) và thuốc (isoniazid, rifampicin, sulfamid, methotrexat, phenylbutazon…).
• Ký sinh trùng: sán máng, sán lá gan.
• Xơ gan do lách to (do sốt rét hoặc lách to không rõ nguyên nhân)
• Rối loạn chuyển hóa là nguyên nhân ít gặp hơn: rối loạn chuyến hóa đồng, nhiễm sắc tố – sắt, rối loạn chuyển hóa porphyrin.

Ung thư gan

• Thủ phạm chính gây ra căn bệnh gan này là viêm gan virus B. Người bệnh viêm viêm gan B, đặc biệt viêm gan B mạn tính thể hoạt động có nguy cơ chuyển thành ung thư gan cao gấp 200 lần so với người bình thường.
• Xơ gan cũng là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến ung thư gan. Xơ gan chiếm 80% trường hợp ung thu gan nguyên phát.
• Uống rượu trong thời gian dài dẫn tới xơ gan và là nguyên nhân phổ biến nhất của ung thư gan trên toàn thế giới. Kể cả khi bị xơ gan do rượu và ngừng uống khoảng 10 năm thì vẫn có thể tiến triển thành ung thư gan.
• Hút thuốc (bị động và chủ động) cũng là yếu tố nguy cơ gây ung thư gan. Hút thuốc nhiều  mỗi ngày, thời gian hút thuốc càng lâu sẽ càng dễ bị ung thư gan.
• Nam giới bị ung thư gan nhiều hơn nữ và tỉ lệ tăng dần sau tuổi 60. Những người trong gia đình có nhiều người bị ung thư gan cũng dễ có nguy cơ phát triển ung thư gan.