1/ Táo bón là gì?
Táo bón là trạng thái phân khô cứng, buồn mà không đi được, phải rặn mạnh, thời gian đi ngoài lâu hoặc nhiều ngày mới đi ngoài một lần trong điều kiện ăn uống bình thường. Biểu hiện của táo bón gồm: ít đi cầu, đau bụng, đau đầu, và đặc biệt là khó nhọc khi đi nhà xí. Táo bón lâu ngày là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bệnh trĩ. Táo bón xảy ra ở tất cả mọi đối tượng.
Đây là một bệnh thường gặp, chủ yếu do chế độ ăn uống. Táo bón cũng có nhiều định nghĩa khác nhau. Một số người cho rằng, táo bón chỉ đơn giản là việc đi đại tiện không thường xuyên. Một số người khác lại cho rằng táo bón là việc đi đại tiện mà phân khô cứng, bị đau khi đi cầu, cảm giác không hết phân hay không thoải mái khi đi cầu.
Trong y học, táo bón được định nghĩa là việc đi đại tiện ít hơn 3 lần mỗi tuần. Táo bón nặng là việc đi đại tiện ít hơn 1 lần mỗi tuần. Táo bón lâu ngày có thể tích lại những độc tố trong ruột và cũng là một trong những nguyên nhân gây ung thư.
Táo bón được chia làm 2 loại: Táo bón cấp tính và táo bón mãn tính
Táo bón cấp tính là tình trạng táo bón mới khởi phát. Ở những người bình thường, có thể do ăn uống không hợp lý cũng là một trong những nguyên nhân gây lên táo bón cấp tính. Táo bón cấp tính không gây nguy hiểm, để điều trị được táo bón cấp tính, chúng ta chỉ cần thay đổi lại chế độ ăn uống hợp lý.
Táo bón mãn tính là tình trạng táo bón kéo dài. Đối với táo bón mãn tính, nguyên nhân không chỉ là do chế độ ăn uống, mà có thể bạn đã mắc những bệnh về đại tràng. Nếu tình trạng táo bón kéo dài và thường xuyên, bạn cần phải tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ hoặc những người có chuyên môn.
2/ Cách chữa trị táo bón hiệu quả
Điều trị táo bón không khó, tùy vào tình trạng táo bón mà các bạn nên lựa chọn những cách điều trị táo bón phù hợp. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ thống kê lại những phương pháp chữa táo bón hiệu quả nhất để các bạn tham khảo.
2.1/ Điều trị táo bón bằng các loại thuốc Tây
Thuốc Tây được xem là biện pháp nhanh nhất khi mắc táo bón. Nếu phát hiện táo bón, bệnh nhân có thể tự mua thuốc tây tại các cửa hàng thuốc. Các bạn có thể tham khảo một số loại thuốc xổ như: Forlax, Duphalac,…
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc Tây chỉ là một biện pháp tình thế trong thời gian ngắn. Chúng tôi không khuyến khích các bạn sử dụng thuốc Tây. Nếu quá lạm dụng thuốc thì không những không điều trị được táo bón mà còn dẫn đến hậu quả phát sinh các bệnh khác về gan, trĩ, trực tràng,…
2.2/ Điều trị táo bón bằng Trà Senna
Sản phẩm trà Senna có tên đầy đủ là Trà thảo dược túi lọc Senna dùng để chữa và điều trị táo bón. Trà Senna là một sản phẩm do Công ty cổ phần dược phẩm và thiết bị y tế Tâm Sen sản xuất. Có số đăng ký tại cục an toàn thực phẩm – Bộ Y Tế là: 22392/2015/ATTP-XNCB.
Sản phẩm trà thảo dược túi lọc Senna được làm từ nguyên liệu thảo dược hoàn toàn tự nhiên. Nguyên liệu chính của sản phẩm là cây Phan Tả Diệp có tên khoa học là Cassia angustifolia Vahl. Tên tiếng Anh của cây Phan Tả Diệp là Senna. Cây phan tả diệp là loại cây có lá nhỏ màu vàng nhạt, vân nâu, có chứa các chất anthranoid tự do, anthaglycosid, glucosenosid A, B, isorhamectin, kaempferol, phytosterol, saponin, alcol myricic, pinitol, acid hữu cơ, polysaccharide,… Theo đông y, Phan tả diệp có tính hàn, vị ngọt đắng, không độc, sử dụng để thanh nhiệt, thông đại tiểu tiện, tẩy độc gan, dùng làm thuốc xổ chữa táo bón.
Trà Senna được biết đến với 3 công dụng chính:
Tác dụng kích thích tiêu hóa, nhuận tràng, tiêu tích trệ do đầy bụng, ăn không tiêu
Sử dụng Trà Senna với liều thấp, 1 gói trà túi lọc 1 ngày có thể kích thích tiêu hóa tốt. Hoạt chất trong trà Senna rất mạnh, khi ăn không tiêu chỉ sử dụng duy nhất 1 gói trong 1 ngày. Nếu sử dụng quá liều sẽ dẫn đến tiêu chảy.
Tác dụng chữa và điều trị táo bón
Với liều dùng 1 ngày 4 gói thì hoàn toàn có thể chữa táo bón với tác dụng rất nhanh. Chỉ cần 1 đến 2 ngày sử dụng là có thể đi ngoài dễ dàng.
Tác dụng hỗ trợ bệnh nhân Trĩ
Với bệnh nhân bị bệnh trĩ, việc đi ngoài là rất khó khăn. Sử dụng trà senna thường xuyên có thể giúp bệnh nhân đi ngoài dễ dàng hơn. Nếu sử dụng lâu dài cũng là một biện pháp để chữa bệnh trĩ hiệu quả.
2.3/ Điều trị táo bón bằng mẹo hoặc bài thuốc dân gian
Trong dân gian lưu truyền những bài thuốc đơn giản, hiệu quả như rau mồng tơi, khoai lang, rau muống, rau dền, rau đay,… Những loại rau trên cũng được coi là một trong những thức ăn nhuận tràng khá hiệu quả. Nếu chớm bị táo bón, các bạn cũng có thể ăn tăng cường để giải quyết tình trạng táo bón. Trong bữa ăn hằng ngày, các bạn cũng nên ăn nhiều hơn những loại rau trên, cũng là một biện pháp hữu hiệu để phòng tránh táo bón.
2.4/ Điều trị táo bón bằng Đông y
Trong Đông y, táo bón xảy ra do âm hư, huyết nhiệt hoặc do thiếu máu làm tân dịch giảm; người bị táo bón thì cơ nhục bị yếu gây ra khí trệ; kiết lỵ mạn tính cũng là nguyên nhân làm tỳ vị kém vận hóa gây táo bón. Quan điểm của Y học cổ truyền trong điều trị bệnh nói chung là luôn điều trị vào căn nguyên của bệnh để quá trình điều trị thu được hiệu quả cao và hạn chế tối đa bệnh tái phát.
Theo Đông y, táo bón còn được gọi là táo kết. Nguyên nhân gây ra táo kết là do khí hư, huyết hư, do nhiệt tà tích tụ trong đại trường; do âm hư sinh nội nhiệt; do ăn nhiều đồ ăn có tính cay, nóng. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, Đông y có nhiều bài thuốc chữa táo bón rất hiệu quả mà chúng tôi sẽ đề cập ngay sau đây.
Chữa táo bón do huyết dư
Biểu hiện của táo bón do huyết dư là người bệnh sẽ bị gầy, niêm mạc nhợt nhạt, hay bị hoa mắt chóng mặt. Với bệnh nhân mắc táo bón do huyết dư có thể tham khảo những bài thuốc sau đây:
Bài 1:
| Đương quy | 16gr |
| Thục địa | 16gr |
| Hà thủ ô | 16gr |
| Đại táo | 10gr |
| Bạch thược | 12gr |
| Chỉ xác | 12gr |
| Đào nhân | 12gr |
| Cam thảo | 10gr |
| Thiên môn | 16gr |
| Mạch môn | 16gr |
| Kim hoa ngân | 15gr |
Cách dùng: Trộn các loại nguyên liệu trên, rửa sạch, sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống hết 1 thang.
Bài 2:
| Hà thủ ô | 16gr |
| Cỏ mực | 16gr |
| Tang diệp | 16gr |
| Rau má | 20gr |
| Sinh địa | 12gr |
| Chỉ xác | 12gr |
| Đào nhân | 12gr |
| Kê huyết đằng | 15gr |
| Thiên môn | 16gr |
| Đại táo | 12gr |
| Sơn trà | 10gr |
| Thảo quyết minh | 16gr |
| Sa sâm | 16gr |
| Mộc thông | 12gr |
Cách dùng: Trộn các loại nguyên liệu trên, rửa sạch, sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống hết 1 thang.
Bài 3:
| Đương quy | 20gr |
| Ngưu tất | 16gr |
| Chỉ xác | 10gr |
| Trạch tả | 10gr |
| Sinh địa | 12gr |
| Ngân hoa | 12gr |
| Nhục thu dung | 12gr |
| Đại táo | 10gr |
| Sa sâm | 16gr |
| Hồng hoa | 05gr |
Cách dùng: Trộn các loại nguyên liệu trên, rửa sạch, sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống hết 1 thang.
Chữa táo bón do khí trệ
Táo bón do khí trệ thường gặp ở người cao tuổi. Người bệnh có thể trạng yếu, mệt mỏi, hay toát mồ hôi, hông sườn đầy ách, lưỡi có màu đỏ, mắt có màu đỏ. Với bệnh nhân bị táo bón do khí trệ có thể kham thảo một số bài thuốc sau đây:
Bài 1:
| Chỉ xác | 12gr |
| Đại hoàng | 05gr |
| Trần bì | 12gr |
| Sinh địa | 12gr |
| Sa sâm | 16gr |
| Hoàng kỳ | 10gr |
| Kim ngân hoa | 14gr |
| Cam thảo | 12gr |
| Rau má | 16gr |
| Cỏ mực | 20gr |
| Phòng sâm | 16gr |
| Bạch thược | 12gr |
| Bạch linh | 10gr |
Cách dùng: Trộn các loại nguyên liệu trên, rửa sạch, sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống hết 1 thang.
Bài 2:
| Trần bì | 12gr |
| Chỉ xác | 12gr |
| Mộc thông | 16gr |
| Sinh địa | 16gr |
| Sa sâm | 16gr |
| Sâm hành | 16gr |
| Thăng ma | 10gr |
| Hồng hoa | 06gr |
| Cam thảo | 10gr |
| Mơ muối | 10gr |
Cách dùng: Trộn các loại nguyên liệu trên, rửa sạch, sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống hết 1 thang.
Bài 3:
| Mộc thông | 12gr |
| Binh lang | 10gr |
| Đào nhân | 12gr |
| Hồng hoa | 08gr |
| Nhục thu dung | 10gr |
| Sinh địa | 10gr |
| Trần bì | 10gr |
| Sa sâm | 16gr |
| Cam thảo | 10gr |
| Đại táo | 12gr |
Cách dùng: Trộn các loại nguyên liệu trên, rửa sạch, sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống hết 1 thang.
Chữa táo bón do nhiệt tích tụ ở đại trường
Người bệnh bị nhiệt tích tụ ở đại trường có biểu hiện miệng khô, họng khô, khó ngủ, ít ngủ, bụng nổi cục, lưỡi đỏ. hi bị táo bón do nhiệt tích tụ ở đại trường, người bệnh có thể tham khảo những bài thuốc sau:
Bài 1:
| Ngân hoa | 12gr |
| Liên kiều | 12gr |
| Cát căn | 16gr |
| Sinh địa | 16gr |
| Cỏ mực | 16gr |
| Chỉ xác | 12gr |
| Trần bì | 12gr |
| Đại hoàng | 06gr |
| Bạch thược | 12gr |
| Sa sâm | 16gr |
| Hồng hoa | 08gr |
| Mạch môn | 16gr |
Cách dùng: Trộn các loại nguyên liệu trên, rửa sạch, sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống hết 1 thang.
Bài 2:
| Sinh địa | 16gr |
| Chỉ xác | 12gr |
| Đào nhân | 12gr |
| Hồng hoa | 10gr |
| Tri mẫu | 10gr |
| Hoàng bá | 10gr |
| Thiên môn | 16gr |
| Mạch môn | 16gr |
| Trần bì | 12gr |
| Bạch thược | 12gr |
| Liên kiều | 12gr |
| Cát căn | 16gr |
| Đại táo | 10gr |
Cách dùng: Trộn các loại nguyên liệu trên, rửa sạch, sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống hết 1 thang.
Bài 3:
| Trần bì | 12gr |
| Chỉ xác | 12gr |
| Phòng sâm | 16gr |
| Đương quy | 16gr |
| Thiên môn | 16gr |
| Mạch môn | 16gr |
| Đào nhân | 10gr |
| Hồng hoa | 10gr |
| Rau má | 20gr |
| Cỏ mực | 20gr |
| Cát căn | 16gr |
| Đại táo | 12gr |
Cách dùng: Trộn các loại nguyên liệu trên, rửa sạch, sắc lấy nước uống, mỗi ngày uống hết 1 thang.